Sau ngày đất nước thống nhất 1975, sự nghiệp sáng tác của Xuân Hồng như bước sang một giai đoạn mới rất khởi sắc, như diều gặp gió. Ông sáng tác một loạt bài nổi tiếng như Mùa Xuân Trên Thành Phố Hồ Chí Minh, Đôi mắt, Cây đàn ghi-ta của đại đội Ba, Mùa xuân bên cửa sổ (thơ Song Hảo), Người mẹ Việt Nam, Nắng Sài Gòn .. Đúng là như diều gặp gió, một loạt ca khúc tuyệt vời của Xuân Hồng ra đời. Chúng ta hãy tìm hiểu sâu hơn về một bài nổi tiếng mở đầu cho giai đoạn này, đó là Mùa Xuân Trên Thành Phố Hồ Chí Minh.
Rạng sáng ngày 10-03-1975, một đơn vị đặc công bất ngờ nổ phát súng đầu tiên tiến công vào Buôn Mê Thuột. Trưa ngày 11-03-1975, toàn bộ quân địch ở thị xã này bị tiêu diệt. Địch rút chạy khỏi Tây Nguyên. Xuân Hồng linh cảm ngày tận số của địch đang tới. Một ý nghĩ trong ông chợt đến: Ngày Nam bộ khởi đầu kháng chiến vào mùa thu, nay sẽ kết thúc thắng lợi vào mùa xuân, thật là đẹp và trọn vẹn. Thế là Xuân Hồng mở đầu bài hát mới của mình dựa vào nét nhạc câu đầu của bài Nam bộ kháng chiến của Tạ Thanh Sơn: Mùa thu rồi ngày hăm ba (rề fa rề, rề fa la). Được lấy cảm hứng thành ra câu đầu của một sáng tác mới: Mùa xuân này về trên quê ta (rề fa rề, rề la la la). Và những câu nhạc kế tiếp lại xuất hiện:
.. Khắp đất trời biển rộng bao la
Cây xanh tươi hoa lá trổ hoa
Chào mùa xuân về với mọi nhà ..
Dòng nhạc và ca từ của ông tiếp tục tuôn chảy theo từng bước tiến quân như vũ bão của quân giải phóng ở Huế, Đà Nẵng .. Khi các binh đoàn bắt đầu bao vây Sài Gòn sào huyệt của ngụy quân ngụy quyền, Xuân Hồng đặt bút phác thảo những câu nhạc cuối cùng:
.. Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh quang vinh
Ôi hạnh phúc biết bao, bao năm vẫn đợi chờ
Mà niềm vui như đến bất ngờ
Ngày đi như trong đêm mơ, tuổi lớn rồi mà như ngây thơ
Ôi ta đang đi, đi giữa rừng hoa hay giữa rừng cờ
Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh
Là mùa xuân đẹp nhất quê mình ..
Ca khúc Mùa Xuân Trên Thành Phố Hồ Chí Minh ra đời, là một tác phẩm tuyệt vời ghi dấu cuộc toàn thắng vĩ đại của dân tộc sau ba mươi năm trời chiến đấu và hy sinh. Đây còn là một ca khúc mang đậm âm hưởng dân ca Nam bộ, cùng với giai điệu và tiết tấu nhiệt tình, hào hứng, sôi nổi, mang không khí của ngày giải phóng. Ca từ của bài hát đẹp và hay, giàu hình tượng văn học, đặc biệt có vần điệu như câu thơ.
– Bài viết: Xuân Hồng và Mùa xuân trên thành phố Hồ Chí Minh
– Tác giả: Nhạc sĩ Trương Quang Lục
